Ο ΜΑΥΡΟΚΟΚΚΙΝΟΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

To φάντασμα της «Μεγάλης Αλβανίας»

Ανάλυση για τα αίτια της αφύπνισης του Αλβανικού εθνικισμού

Γιώργος Στάμκος

Πηγή tvxs.gr,  13 Μαΐου 2017

Ένα φάντασμα αιωρείται τις τελευταίες δεκαετίες πάνω από κεντροδυτικά Βαλκάνια: Το φάντασμα της Μεγάλης Αλβανίας. Ο αλβανικός εθνικισμός εμφανίστηκε μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα, εξαιτίας του αρχαϊσμού των αλβανικών φυλών που παρέμεναν ακόμη πιστές στην οθωμανική διοίκηση. Το όραμα της Μεγάλης Αλβανίας, δηλαδή της συνένωσης ολόκληρου του αλβανικού στοιχείου σ’ ένα διευρυμένό εθνικό κέντρο, δεν ήταν τόσο ένα σχέδιο ιστορικής αποκατάστασης των «Νεοϊλλύριων» στα κεντροδυτικά Βαλκάνια, όσο μια όψιμη αντίδραση στην ανάπτυξη των επιμέρους βαλκανικών εθνικισμών του 19ου αιώνα.
Το σχέδιο της εθνικής ένωσης των Αλβανών εμφανίστηκε αρχικά ως αντίδραση στο Συνέδριο του Βερολίνου (1878), το οποίο ψαλίδισε τα πανσλαβιστικά σχέδια των Ρώσων για επικυριαρχία στα Βαλκάνια, δίνοντας έτσι το πράσινο φως για την εδαφική επέκταση των μικρών εθνικών κρατών της χερσονήσου σε βάρος της παρακμάζουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μέχρι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο όραμα ούτε και προσπάθεια εθνικής αποκατάστασης εκ μέρους των Αλβανών. Και ο λόγος ήταν προφανής. Στα πλαίσια του Dar al Islam, που αντιπροσώπευε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Αλβανοί, στην πλειοψηφία τους Μουσουλμάνοι, ήταν σε ευνοϊκότερη θέση σε σύγκριση με τους «άπιστους» Έλληνες, Σέρβους και Σλαβομακεδόνες γείτονές τους. Ήταν ένα είδος «υποτελή κυρίαρχου». Οι Αλβανοί, όπως άλλωστε και οι Βόσνιοι μπέηδες, ήταν οι πιο φανατικοί υπερασπιστές της ισλαμικής θεοκρατικής κοινωνίας, συχνά μάλιστα σε αντιπαράθεση με την ίδια την Πύλη. Από την άλλη οι Αλβανοί άργησαν ν’ αποκτήσουν σχέδιο εθνικής αποκατάστασης, επειδή αντί για την εθνική κυριαρχούσε σ’ αυτούς η τοπικιστική, φυλετική και θρησκευτική τους ταυτότητα.
Σε κάθε προσπάθεια απόκτησης μιας ενιαίας εθνικής ταυτότητας οι Αλβανοί εθνικιστές ένιωθαν πάντα να ορθώνεται μπρος τους το εμπόδιο των θρησκευτικών και φυλετικών τους αντιθέσεων. Το αλβανικό εθνογλωσσικό υπόστρωμα (περίπου 1.500.000 στα τέλη του 19ου αιώνα) ήταν μοιρασμένο μεταξύ Μουσουλμανισμού (69%, που αποτελούντν τόσο από Σουνίτες, αλλά και πολλούς Μπεχτατσί και Κρυπτοχριστιανούς), Ορθοδοξίας (21%) και Καθολικισμού (10%). Αυτό σήμαινε ότι ο αλβανικός εθνικός χώρος βρισκόταν μονίμως κάτω από τρεις πολιτιστικές σφαίρες επιρροής: οι Μουσουλμάνοι έβλεπαν προς την Κωνσταντινούπολη, οι Ορθόδοξοι προς την Αθήνα και οι Καθολικοί προς τη Ρώμη και τη Βιέννη. Ανάλογα με το θρήσκευμά τους οι Αλβανοί πήγαιναν σε τουρκικά, ελληνικά και ιταλικά σχολεία, κινδυνεύοντας έτσι να απολέσουν τη γλώσσα τους, τη μοναδική ίσως δυνατή –αν και προβληματική, εφόσον υπήρχαν δύο διάλεκτοι (Τόσκικα και Γκέκικα)– βάση στην οποία θα μπορούσε να οικοδομηθεί η εθνική τους ταυτότητα.
Η εμφάνιση του Αλβανικού Ζητήματος στα Βαλκάνια
Η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (Μάρτιος του 1878), με την οποία σημαντικά τμήματα (Κορυτσά, Δίβρη, Τέτοβο) των λεγόμενων «αλβανικών χωρών» παραχωρούνταν σε μια βραχύβια Μεγάλη Βουλγαρία, ανησύχησε και κινητοποίησε τους Αλβανούς. Έτσι, στις 10.6.1878 πραγματοποιήθηκε σ’ ένα τέμενος της πόλης Πρισρέν του Κοσόβου η πρώτη αλβανική εθνοσυνέλευση με τη συμμετοχή 80 εκπροσώπων, που εκπροσωπούσαν και τις τρεις θρησκευτικές ομάδες των Αλβανών που ζούσαν στα τέσσερα εγιαλέτ ανακατεμένοι με τους Έλληνες, τους Σλαβομακεδόνες, τους Βλάχους και τους Σέρβους. Σε αυτήν την πόλη του Κόσοβου, που αποτελούσε θερμό σημείο επαφής ανάμεσα σε Σέρβους και Αλβανούς, οι εκπρόσωποι των Αλβανών παραδέχτηκαν ότι, εφόσον η ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν ήταν πλέον δεδομένη, θα έπρεπε να κινηθούν γρήγορα προς την κατεύθυνση της αυτονομίας της «Σκιπέριας» και κατ’ επέκταση στη συγκρότηση μιας Μεγάλης Αλβανίας, με τη συνένωση και των τεσσάρων εγιαλέτ (Σκουταρίου, Κοσσυφοπέδιου, Μοναστηρίου και Ιωαννίνων) όπου κατοικούσε κυρίως αλβανικός πληθυσμός![.......]
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΑΤΩΝΤΑΣ  ΕΔΩ=>To φάντασμα της «Μεγάλης Αλβανίας»